شدّت عذاب در قیامت

در تعقیب آیه گذشته که به مؤمنان دستور تقوا و جهاد و تهیه وسیله مى داد، در این دو آیه، به عنوان بیان علت دستور سابق به سرنوشت افراد بى ایمان و آلوده اشاره کرده، مى فرماید:

«افرادى که کافر شدند اگر تمام آنچه روى زمین است و همانند آن را داشته باشند تا براى نجات از مجازات روز قیامت بدهند از آنها پذیرفته نخواهد شد و عذاب دردناکى خواهند داشت» (إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا لَوْ أَنَّ لَهُمْ ما فِی الأَرْضِ جَمیعاً وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لِیَفْتَدُوا بِهِ مِنْ عَذابِ یَوْمِ الْقِیامَةِ ما تُقُبِّلَ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ).

مضمون این آیه در سوره هاى «زمر» آیه 47، «رعد» آیه 18، و «یونس»
آیه 54 نیز آمده است، منتها هر کدام با عنوان خاص، مثلاً در سوره «زمر» مى فرماید: «وَ لَوْ أَنَّ لِلَّذِیْنَ ظَلَمُوا...»، و در سوره «رعد» مى فرماید: «وَ الَّذِیْنَ لَمْ یَسْتَجِیْبُوا لَهُ...»، و در سوره «یونس» مى فرماید: «وَ لَوْ أَنَّ لِکُلِّ نَفْس ظَلَمَتْ...» که البته قابل ارجاع به یک معنى است و این نهایت تأکید در مسأله مجازات هاى الهى را مى رساند که با هیچ سرمایه و قدرتى از سرمایه ها و قدرت ها نمى توان از آن رهائى جست، هر چند تمام سرمایه هاى روى زمین، یا بیش از آن باشد، تنها در پرتو ایمان و تقوا و جهاد و عمل مى توان رهائى یافت.

* * *

سپس به دوام این کیفر اشاره کرده، مى گوید: «آنها پیوسته مى خواهند از آتش دوزخ خارج شوند ولى توانائى بر آن را ندارند و کیفر آنها ثابت و برقرار خواهد بود» (یُریدُونَ أَنْ یَخْرُجُوا مِنَ النّارِ وَ ما هُمْ بِخارِجینَ مِنْها وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقیمٌ).

درباره مجازات دائمى و خلود کفار در دوزخ، در ذیل آیه 108 سوره «هود» به خواست خدا بحث خواهد شد.

* * *