النساء
۞ إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَىٰ نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِن بَعْدِهِ ۚ وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَعِيسَىٰ وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَارُونَ وَسُلَيْمَانَ ۚ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا 163 وَرُسُلًا قَدْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَيْكَ مِن قَبْلُ وَرُسُلًا لَّمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ ۚ وَكَلَّمَ اللَّهُ مُوسَىٰ تَكْلِيمًا 164 رُّسُلًا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا 165 لَّٰكِنِ اللَّهُ يَشْهَدُ بِمَا أَنزَلَ إِلَيْكَ ۖ أَنزَلَهُ بِعِلْمِهِ ۖ وَالْمَلَائِكَةُ يَشْهَدُونَ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا 166 إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلَالًا بَعِيدًا 167 إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقًا 168 إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا 169 يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِن رَّبِّكُمْ فَآمِنُوا خَيْرًا لَّكُمْ ۚ وَإِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا 170
در آیات گذشته، به سرنوشت افراد بى ایمان اشاره شد، و این آیه دعوت به سوى ایمان آمیخته با ذکر نتیجه آن مى کند، و با تعبیرات مختلفى که شوق و علاقه انسان را بر مى انگیزد، همه مردم را به این هدف عالى تشویق مى نماید.
نخست مى گوید: «اى مردم! همان پیامبرى که در انتظار او بودید و در کتب آسمانى پیشین به او اشاره شده بود با آئین حق به سوى شما آمده است» (یا أَیُّهَا النّاسُ قَدْ جاءَکُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ).(1)-(2)
پس از آن مى فرماید: «این پیامبر از طرف آن کس که پرورش و تربیت شما را بر عهده گرفته آمده است» (مِنْ رَبِّکُمْ).
بعد اضافه مى کند: «اگر ایمان بیاورید به سود شما است به دیگرى خدمت نکرده اید، بلکه به خودتان خدمت نموده اید» (فَآمِنُوا خَیْراً لَکُمْ).
سپس توجه مى دهد: فکر نکنید اگر شما راه کفر پیش گیرید به خدا زیانى مى رسد، چنین نیست; زیرا خداوند مالک آنچه در آسمان ها و زمین است مى باشد، مى فرماید: «و اگر کافر شوید (به خدا زیانى نمى رسد) آنچه در آسمان ها و زمین است ملک خدا است» (وَ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الأَرْضِ).
به علاوه، چون خداوند، عالم و حکیم است دستورهائى را که به شما داده و برنامه هائى را که تنظیم کرده همگى روى فلسفه و مصالحى بوده و به سود شما است; زیرا «خداوند همواره دانا و حکیم است» (وَ کانَ اللّهُ عَلیماً حَکیماً).
بنابراین، اگر پیامبران و برنامه هائى فرستاده، نه به خاطر نیاز خود بوده، که به خاطر علم و حکمتش بوده است.
با توجه به تمام این جهات، آیا سزاوار است که راه ایمان را رها کرده و به راه کفر گام نهید؟!
* * *
1 ـ ظاهر این است که «الف و لام» در «الرسول» «الف و لام عهد» است و اشاره به پیامبرى است که در انتظار او بودند، نه تنها یهود و نصارا، بلکه مشرکان هم، چون از اهل کتاب مطالبى را در این زمینه شنیده بودند، چنین انتظارى داشتند.
2 ـ در بعضى از روایات که از طرق اهل بیت وارد شده، کلمه «حق» به ولایت على(علیه السلام) تفسیر شده است و همان طور که کراراً گفته ایم، این تفسیرها از قبیل بیان مصداق روشن است و دلیل بر انحصار نیست.
(براى آگاهى بیشتر به این مدارک رجوع شود: «کافى»، جلد 1، صفحه 424، دار الکتب الاسلامیة ـ«بحار الانوار»، جلد 24، صفحه 225 و جلد 35، صفحه 58 و جلد 36، صفحه 99 ـ «نور الثقلین»، جلد 1، صفحه 576، مؤسسه اسماعیلیان، طبع چهارم، 1412 هـ ق ـ تفسیر «عیاشى»، جلد 1، صفحه 285، چاپخانه علمیه تهران، 1380 هـ ق و...).